سخنرانی شوکت میرضیایف، رئیس جمهور ازبکستان در هشتادمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد
خانم رئیس محترم،
دبیرکل محترم،
رؤسای هیئت‌ها،
خانم‌ها و آقایان،
مایه خرسندی و افتخار است که هشتادمین سالگرد اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد را به شما تبریک بگویم.
نشست امروز ما در شرایط پیچیده و متغیر جهانی برگزار می‌شود؛ شرایطی که ایجاب می‌کند رویکردهای نوینی در فعالیت‌ها و آینده این سازمان اتخاذ گردد. امروز در سراسر جهان شاهد تضعیف جایگاه نهادهای بین‌المللی، تشدید مناقشات و جنگ‌ها، افزایش نابرابری‌های فناورانه و اجتماعی، و عمیق‌تر شدن بحران‌های اقتصادی و انسانی هستیم. همه اینها واقعیت جدید و ناپایدار ژئوپلیتیکی را رقم زده است.
ما تلاش‌های دبیرکل محترم، آنتونیو گوترش، را برای حفظ نقش سازمان ملل به‌عنوان اصلی‌ترین بستر حل‌وفصل مسالمت‌آمیز دشوارترین مسائل جهانی ارج می‌نهیم. در این چارچوب، از ابتکار «UN80» حمایت کامل می‌کنیم و بار دیگر تعهد خود را به «پیمان آینده» اعلام می‌داریم. همچنین، از اصلاح شورای امنیت سازمان ملل و گسترش اعضای آن به‌منظور مقابله مؤثر با تهدیدها و چالش‌های معاصر و دفاع از منافع کشورهای در حال توسعه پشتیبانی می‌کنیم.
شرکت‌کنندگان گرامی اجلاس،
ما در راستای اهداف توسعه پایدار، سیاست ساختن «ازبکستان جدید» را بر پایه دموکراسی، حاکمیت قانون، جامعه‌محوری و سکولاریسم دنبال می‌کنیم و اصلاحات برگشت‌ناپذیر خود را با جدیت ادامه می‌دهیم.
اولویت اصلی ما ارتقای اساسی کیفیت زندگی هر خانواده و هر شهروند، و پاسداشت کرامت انسانی است. در سال‌های اخیر توانسته‌ایم نرخ فقر را از ۳۵ درصد به ۶.۶ درصد کاهش دهیم. این موفقیت به‌ویژه از طریق تحول در آموزش و علم، ایجاد صنایع نوآور و تولیدات پیشرفته، نوسازی انرژی سبز و زیرساخت‌های حمل‌ونقل، و توسعه همه‌جانبه کسب‌وکارهای کوچک حاصل شده که میلیون‌ها شغل ایجاد کرده است.
در کشور ما، پوشش آموزش پیش‌دبستانی از ۲۷ به ۷۸ درصد رسیده و نرخ پذیرش در آموزش عالی از ۹ به ۴۲ درصد افزایش یافته است. مهم‌تر از همه، ارتقای جایگاه حرفه معلمی را مسئله‌ای کلیدی می‌دانیم. بر این اساس، پیشنهاد می‌کنیم «اجلاس جهانی آموزش حرفه‌ای» در ازبکستان برگزار شود.
در حوزه سلامت نیز نظامی پیشرفته در حال شکل‌گیری است. از همه شرکای خارجی دعوت می‌کنیم در رویداد سطح بالایی که فردا به ابتکار ما در مقر سازمان ملل برای مبارزه با سرطان کودکان و دیگر بیماری‌های سخت برگزار می‌شود، حضور یابند.
از دیگر عرصه‌های مهم، سیاست جنسیتی است. ما در پی تقویت بیشتر نقش زنان در زندگی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور هستیم و پیشنهاد می‌کنیم «مجمع زنان آسیایی» به‌طور منظم در منطقه برگزار شود.
بار دیگر تأکید می‌کنم که به تعهدات خود برای تحقق اهداف توسعه پایدار پایبندیم و قصد داریم تا سال ۲۰۳۰ در رده کشورهای «با درآمد متوسط به بالا» قرار گیریم.
خانم‌ها و آقایان،
هشت سال پیش از همین تریبون عزم راسخ خود را برای تبدیل آسیای مرکزی به منطقه‌ای آرام و مبتنی بر حسن همجواری و همکاری اعلام کردیم. امروز با اطمینان می‌گوییم که این هدف راهبردی محقق شده است. دوران مرزهای بسته، مناقشات حل‌نشده و اختلافات گذشته است.
در سال‌های اخیر حجم تجارت متقابل، سرمایه‌گذاری‌ها و حمل‌ونقل کالا در منطقه پنج برابر شده است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، مناطق همکاری صنعتی و تجاری فرامرزی، و پروژه‌های بزرگ زیرساختی در دست اجراست. نشست‌های مشورتی سران کشورهای آسیای مرکزی نیز به سازوکاری مؤثر برای تعمیق همگرایی منطقه‌ای بدل شده است.
امروز می‌توان گفت که در آغاز شکل‌گیری «آسیای مرکزی جدید» قرار داریم؛ منطقه‌ای که با وحدت، ثبات و هویت متمایز خود جایگاهی مستقل در روابط بین‌المللی یافته است.
برای تحقق اهداف خود، اولویت ما گسترش روابط سودمند متقابل با همه شرکای خارجی است. در این چارچوب، به همراه ساختارهای سازمان ملل، اجرای پروژه‌ها و برنامه‌های تازه‌ای را در منطقه پیشنهاد می‌کنیم؛ از جمله:
* برگزاری یک «مجمع بین‌المللی توسعه اقتصادی کشورهای آسیای مرکزی» تحت حمایت ECOSOC و آنکتاد؛
* ایجاد «مرکز منطقه‌ای فناوری‌های سبز صنعتی» با همکاری یونیدو؛
* اجرای برنامه‌هایی برای استفاده بهینه از منابع آب، ایجاد فضاهای سبز، و ارتقای تاب‌آوری جمعیتی.
همچنین پیشنهاد می‌کنیم مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای در حمایت از تلاش‌های کشورهای آسیای مرکزی برای تعمیق همکاری و یکپارچگی اقتصادی منطقه‌ای تصویب کند.
رؤسای محترم هیئت‌ها،
در موضوع امنیت جهانی و توسعه پایدار، نمی‌توان مسئله افغانستان را نادیده گرفت. حمایت از آرمان‌های مردم افغانستان برای زندگی صلح‌آمیز و باثبات نیازمند همبستگی جامعه جهانی است. جلوگیری از انزوای این کشور اهمیت حیاتی دارد. ما آماده اجرای پروژه‌های اقتصادی و زیرساختی بزرگ در افغانستان هستیم و پیشنهاد می‌کنیم قطعنامه‌ای ویژه درباره توسعه کریدورهای حمل‌ونقل و انرژی از خاک افغانستان به تصویب برسد.
در عین حال، نمی‌توان نسبت به بحران انسانی در نوار غزه بی‌تفاوت بود. ما خواستار توقف فوری درگیری‌ها و ازسرگیری مذاکرات سیاسی هستیم و بر راهکار «دو دولت» تأکید می‌ورزیم. همچنین نسبت به وضعیت اوکراین نگرانیم و از آغاز گفت‌وگوهای سطح بالا برای حل بحران از مسیر دیپلماسی استقبال می‌کنیم.
شرکت‌کنندگان محترم،
اجرای «راهبرد جهانی مبارزه با تروریسم» در آسیای مرکزی به‌طور مؤثر ادامه دارد. در همکاری با دفتر مبارزه با تروریسم سازمان ملل، «شورای منطقه‌ای بازپروری و بازادغام» تشکیل شده و پیشنهاد می‌کنیم این شورا به «مرکز بین‌المللی صلاحیت» ارتقا یابد.
همچنین آماده‌ایم شرایط لازم برای ایجاد «دفتر منطقه‌ای مبارزه با تروریسم سازمان ملل» در ازبکستان را فراهم کنیم.
خانم‌ها و آقایان،
در جهانی پر از تهدید، آسیب‌پذیری نظام حمل‌ونقل بین‌المللی بیش از پیش آشکار شده است؛ امری که بیشترین آسیب را به ثبات کشورهای محصور در خشکی وارد می‌کند. تضمین امنیت کریدورهای ترانزیت جهانی و ایجاد شبکه‌های کارآمد لجستیکی اهمیت حیاتی دارد. در این زمینه، زمان آن فرا رسیده است که سازوکاری جهانی با عنوان «تقویت پیوندهای حمل‌ونقلی برای تحقق اهداف توسعه پایدار» ایجاد شود.
از سوی دیگر، پیامدهای تغییرات اقلیمی اهمیت ویژه‌ای دارد. نمونه بارز آن خشک‌شدن دریای آرال است که باید همواره در کانون توجه جامعه جهانی باشد. تاکنون دو میلیون هکتار از بستر خشک‌شده این دریا با گیاهان مقاوم به شوری پوشانده شده و تا سال ۲۰۳۰، ۸۰ درصد این اراضی سبز خواهد شد.
بحران کمبود آب نیز مسئله‌ای جدی است؛ بیش از دو میلیارد نفر در جهان به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند. ازبکستان قصد دارد «مجمع جهانی صرفه‌جویی در آب» را برگزار کند تا بحران آب به‌عنوان تهدیدی جدی برای توسعه پایدار شناخته شود و «نقشه راهی جهانی» برای گسترش فناوری‌های نوین تدوین گردد.
روند مهاجرت اقلیمی نیز رو به شدت گرفتن است، در حالی که هنوز سازوکارها و چارچوب‌های حقوقی بین‌المللی روشنی برای آن وجود ندارد. ما خواهان تدوین «پیمان جهانی» برای همکاری گسترده و سیاست هماهنگ در این حوزه هستیم.
حضار گرامی،
جلوگیری از شکاف دیجیتال و نابرابری در بهره‌گیری از هوش مصنوعی بین کشورها اهمیت حیاتی دارد. در این راستا، پیشنهاد می‌کنیم «سازوکار همکاری بین‌المللی» برای تبادل رایگان راه‌حل‌های عملی و الگوهای هوش مصنوعی در حوزه‌های سلامت، آموزش و فرهنگ ایجاد شود.
مسئله مهم دیگر آینده نسل جوان است. سرنوشت و رفاه جهان در دستان آنان قرار دارد. وظیفه فوری ماست که در دل و ذهن فرزندان خود ارزش‌های والایی همچون صلح، انسان‌دوستی، دوستی متقابل، اعتماد و احترام را نهادینه کنیم. بر این اساس، پیشنهاد می‌کنیم «جنبش جهانی جوانان برای صلح» تأسیس و مقر آن در ازبکستان قرار گیرد.
ما در جامعه خود سیاست تساهل را به‌طور پیوسته اجرا می‌کنیم و هم‌زمان می‌کوشیم اندیشه‌های روشنگری اسلامی را بیشتر بشناسیم و به جهان معرفی کنیم. به‌زودی «مرکز تمدن اسلامی» را افتتاح خواهیم کرد و در سازمان ملل میراث علمی و معنوی نیاکان بزرگ خود از جمله امام بخاری، امام ترمذی و امام ابومنصور مطریدی را معرفی خواهیم کرد.
خانم‌ها و آقایان،
«ازبکستان جدید» حامی همبستگی متقابل، گفت‌وگوی باز و همکاری نزدیک با همه کشورهاست و همواره آماده‌ایم برای تقویت گفت‌وگو میان ملت‌ها، فرهنگ‌ها و تمدن‌ها و تحقق آرمان‌های مشترک انسانی نقش‌آفرین باشیم.
از توجه شما سپاسگزارم.
