Oʻzbekiston va Malayziya oʻrtasidagi savdo-iqtisodiy hamkorlik sharhi (+infografika)
Oʻzbekiston va Malayziya oʻrtasidagi savdo-iqtisodiy hamkorlik sharhi (+infografika)
Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi (CERR) O‘zbekiston va Malayziya o‘rtasidagi so‘nggi sakkiz yildagi savdo-iqtisodiy va sarmoyaviy hamkorlikning asosiy jihatlarini tahlil qiluvchi infografika tayyorladi. Infografikada tovar ayirboshlash dinamikasi, eksport va importning asosiy yo‘nalishlari, shuningdek, investitsiyalar hajmi ko‘rsatilgan bo‘lib, bu hamkorlikni yanada rivojlantirish istiqbollarini aniqlash imkonini beradi.
Munosabatlarning rivojlanish dinamikasi
So‘nggi yillarda O‘zbekiston bilan Malayziya o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy aloqalar sezilarli darajada rivojlangani tovar ayirboshlash hajmi oshgani, turli sohalardagi faol o‘zaro hamkorlikning yorqin dalilidir. 1992-yilda diplomatik munosabatlar o‘rnatilganidan buyon mamlakatlar o‘zaro aloqalarni mustahkamlashga intilmoqda, bu esa so‘nggi yillarda ayniqsa muhim ahamiyat kasb etmoqda.
O‘zbekiston va Malayziya o‘rtasidagi savdo
2017 yildan 2024 yilgacha boʻlgan davrda Oʻzbekiston va Malayziya oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 1,6 barobarga, eksport hajmi 1,3 barobarga, import esa 1,6 barobarga oshgan. Bu raqamlar ikki davlatning o‘zaro savdoga qiziqishi ortib borayotganidan dalolatdir.
O‘tgan 8 yil davomida O‘zbekistonning Malayziyaga eksportining asosiy tovarlari kimyoviy o‘g‘itlar va xizmatlar, importi esa palma yog‘i, hayvonot va o‘simlik moylari, kimyoviy va yuvish vositalari, oziq-ovqat mahsulotlari, tayyor mahsulotlar va xizmatlar bo‘ldi.
2024-yilda O‘zbekiston eksporti 6 million dollarni tashkil etdi, shundan 41 foizini oziq-ovqat mahsulotlari, jumladan, sabzavot, dukkakli va mevalar, 55 foizini kimyoviy moddalar, xususan, o‘g‘itlar tashkil etdi.
Malayziyadan import 96,4 million dollarni tashkil etdi, shundan 23 foizi kakao kukuni, kofe ekstrakti, soslar va qandolat mahsulotlari kabi oziq-ovqat mahsulotlariga to‘g‘ri keldi. Hayvonot va o'simlik yog'lari, jumladan palma va hindiston yong'og'i yog'i 44%, yuvish vositalari va spirtli aralashmalar - 14%. Shuningdek, importning 9 foizi mashina va transport uskunalari, 4 foizi transport xizmatlari, 2,1 foizi tibbiyot buyumlari hissasiga to‘g‘ri keldi.
Investitsion hamkorlik
O‘zbekiston va Malayziya o‘rtasidagi sarmoyaviy hamkorlik o‘sish va rivojlanish uchun katta salohiyatdan dalolat beradi. 2025-yil 1-yanvar holatiga ko‘ra, O‘zbekistonda Malayziya sarmoyasi ishtirokidagi 36 ta korxona ro‘yxatga olingan, bu O‘zbekiston bozoriga qiziqish ortib borayotganidan dalolat beradi.
2017-2024 yillar uchun. Malayziyadan Oʻzbekistonga yoʻnaltirilgan toʻgʻridan-toʻgʻri xorijiy investitsiyalar va kreditlarning umumiy hajmi 12,9 million dollarni tashkil etdi.
Xulosa
O‘zbekiston va Malayziya o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy hamkorlikni yanada rivojlantirish uchun salmoqli salohiyat mavjud. Ikki mamlakatning o‘zaro savdo va sarmoyaga bo‘lgan qiziqishi ortib borayotgani iqtisodiyotning muhim tarmoqlarida aloqalarni mustahkamlash imkonini bermoqda. Bu iqtisodiyotni rivojlantirish, yangi ish o‘rinlari yaratish va aholi turmush darajasini oshirishga xizmat qilishi mumkin.
O'zaro munosabatlarni muvaffaqiyatli rivojlantirish uchun har tomonlama yondashish va mavjud imkoniyatlardan faol foydalanish kerak.
Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi
